Serklaj, yalnızca hamile kadınlara yapılan bir işlemdir ve gerekli olduğu durumlar şöyledir:

• Servikal yetmezlik: Normal şartlar altında rahim ağzı hamilelik boyunca kapalı kalır, doğum sancılarıyla birlikte açılmaya başlar. Bazı kadınların rahim ağzı kasları zayıftır ve doğum sancıları oluşmadan açılmaya başlayarak erken doğuma neden olabilir.
• Kısa serviks: Rahim ağzının yaklaşık 3-5 cm uzunluğundadır. 3 cm’den daha kısa olması halinde erken açılma ve erken doğum eylemini tetikleme olasılığı vardır.
• Düşük veya erken doğum öyküsü: Daha önce hamilelik geçiren kadınlarda, erken doğum veya servikal anormalliklerden dolayı kürtaj yapılabilir. Bu tür vakalarda sonraki hamilelik daha dikkatli bir şekilde izlenir. Önlem amacıyla yapılan serklaj, düşük veya erken doğumun tekrarlanmasını engellemek için gebeliğin önceden belirlenmiş bir aşamasında yapılır. Ayrıca, önceki doğum yeterli kasılma olmadan gerçekleşmişse bu durum servikal yetersizliğin bir işareti olabileceği için serklaj gerekebilir.
• Erken açılma: Rahim ağzının doğum anından önce açılmaya başlaması, hiçbir risk bulunmayan kadınlarda da aniden ortaya çıkabilir. Normal doğum sırasında, servikal açıklık sadece genişlemekle kalmaz aynı zamanda incelir. Bebeğin rahimden çıkmasına yardımcı olmak için 10 cm’ye kadar genişler. Erken dönemde açılma gerçekleşirse açıklık sabitlenmelidir.

Rahim ağzının açılma nedeni, açıklığın boyutu, gebelik haftası ve özel ihtiyaçlara bağlı olarak uygulanabilecek üç farklı serklaj yöntemi vardır.  Prosedürden önce ağrı hissini ortadan kaldırmak için lokal veya genel anestezi yapılacaktır.

• Transvajinal serklaj (McDonald’s serklajı): Sıkça kullanılan ve etkinliği kanıtlanmış bir yöntemdir. Vajinayı genişletmek ve rahim ağzını gözlemleyebilmek içi spekulum olarak bilinen bir alet vajinaya sokulur. Spekulum yardımıyla, rahim ağzının tamamının net bir şekilde görülmesi sağlanır. Tıbbi olarak tasarlanmış bir iplik ve iğne kullanılarak rahim ağzı dikilir, spekulum çıkarılır.
• Yüksek transvajinal serklaj (Shirodkar serklaj): Rahim ağzını görüntülemek için bir spekulum kullanılır. Rahim ağzı ve vajinanın birleşim yerinde cerrahi aletler kullanılarak önden ve arkadan küçük kesiler yapılır. Bu kesilere cerrahi bir banda tutturulmuş iğne sokulur. İğne, önden arkaya doğru geçirilerek rahim ağzı sıkılır. Kesilere maruz kalan vajinal doku, cerrahi dikişlerle kapatılarak yeniden konumlandırılır.
• Transabdominal servikal serklaj: Yalnızca vajinal yaklaşımın serklaj için kullanılamadığı durumlarda uygulanır. Bu prosedür açık veya laparoskopik yöntemlerle yapılabilir. Açık cerrahi sırasında kesiler yeterince büyük olduğundan rahim doğrudan görüntülenebilir. Laparoskopik prosedürde ise daha küçük kesiler yapılır, iç organları görselleştirmek için pelvik boşluğun içine laparoskop yerleştirilir. Karın kasları ve rahim, rahim ağzı görülene kadar geri çekilir. Serviksin etrafına bir bant yerleştirilir, açıklığın genişlemesini önlemek için sıkılır. Rahim, normal konumuna getirilir ve kesiler dikiş ile kapatılır.

Serklaj, vakaların yaklaşık yüzde %90’ında başarılıdır ve genellikle gebeliğin 37.haftasına dek dayanmaktadır. Doğum öncesinde serklajın iptal edilmesi gerektiği için suyun gelmesi veya kasılma gibi doğum belirtileri başladığında önceden de alınabilir. Dikişler yalnızca birkaç dakika içerisinde alınabilir, bu işlem çok fazla acıya neden olmamaktadır. Abdominal serklaj ise kesi gerektiren başka bir ameliyat yapılarak çıkarılır.

Shirodkar serklaj yapılmışsa ve sezaryen doğum tercih ediliyorsa, daha sonraki gebeliklerde risk oluşmaması için serklajın iptal edilmesine gerek olmayacaktır.

İşlemden sonra, hastanın birkaç saat veya bir gecede hastanede gözlem altında tutulması gerekebilir. Böylece; kasılma veya erken doğum gibi acil bir komplikasyon halinde hızlı müdahale edilebilir. Operasyon genel anestezi ile yapılmışsa, normal bağırsak hareketinin devam etmesini sağlayana kadar katı ve sıvı gıdalar kesilir. Daha sonra ise hastanın sindirimi kolay olan yumuşak ve katı yiyecekleri tüketmesine izin verilir.

İşlem sonrası 1-2 gün hafif kanama, vajinal akıntı, ağrılı idrara çıkma ve kramp oluşması normaldir.  Herhangi bir servikal enfeksiyonu önlemek için antibiyotik reçete edilebilir. Rahim ağzı dikişi tamamen iyileşene dek, yorucu faaliyetlerden kaçınmak ve mümkün olduğu kadar istirahat etmek önemlidir. Komplikasyonları önlemek için, işlemden bir hafta önce ve en az bir hafta sonra cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Serklajın durumunu kontrol etmek için, doktorun belirlemiş olduğu aralıklarla fiziksel muayene yapılmalıdır.